Social return is bezig met een nieuwe opmars. Waar dit arbeidsmarktinstrument jarenlang met name negatief in het nieuws kwam, staat ‘Social return 2.0’ de laatste tijd steeds meer in de positieve belangstelling. De nieuwe aanpak is niet alleen gericht op het plaatsen van werklozen, maar heeft een bredere focus: samen met opdrachtnemers maatschappelijke impact realiseren.
Social rendement
Social return (ook wel social return on investment, SROI) is een instrument voor gemeenten om sociale doelstellingen te realiseren bij aanbestedingen. Bij elke investering van een gemeente wordt naast het ‘gewone’ rendement ook een ‘sociaal rendement’ opgeleverd. Opdrachtnemers doen – naast het uitvoeren van de reguliere opdracht – ook iets terug voor de maatschappij. Vaak gaat het om het creëren van arbeidsplaatsen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (bijvoorbeeld laaggeletterden, immigranten, arbeidsgehandicapten of ouderen), ondersteuning van sociale projecten en het opleiden van mensen om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen.
Social return 2.0
In de ‘nauwe’ versie van Social return (1.0) wordt dit instrument als een strakke verplichting toegepast voor opdrachtnemers om mensen met een bijstandsuitkering aan het werk te krijgen binnen de huidige opdracht. Dit is niet makkelijk: voor opdrachtgevers is het vaak lastig om passende kandidaten te vinden. Ook heeft dit in sommige gevallen een averechts effect; zoals verdringing van het eigen personeel en draaideurconstructies. Ook oneerlijke concurrentie is een aandachtspunt: voor bedrijven die ruimschoots voldoen aan de participatiewet is het bijvoorbeeld lastig om daarbovenop te voldoen aan de extra Social return verplichting. Veel gemeenten kiezen daarom voor een ruimere benadering: Social return 2.0.
Maatwerk
Bij Social return 2.0 is veel meer sprake van maatwerk. Samen met de opdrachtnemers wordt bekeken welke invulling het beste past. Duurzame inzetbaarheid van kandidaten staat centraal. De mogelijkheden zijn veel ruimer; zo is het ook mogelijk om opleidingen, stages en leerwerkplekken te bieden. Veel gemeenten werken met een bouwblokkenmethode. Deze flexibele methode maakt het mogelijk om Social return op een creatieve manier in te zetten. Iedere doelgroep of activiteit heeft in het bouwblokkenmodel een fictieve waarde. De opdrachtnemer maakt zijn eigen keuze uit één of meer van deze doelgroepen of activiteiten. Dit kan het creëren van werkplekken zijn. Maar ook andere activiteiten gericht op arbeids- of maatschappelijke participatie in overleg met het Werkgeversservicepunt tellen mee. Zo wordt per opdracht gekeken waar de maatschappelijke meerwaarde bereikt kan worden.
Meer informatie
- Handreiking Social return VNG
- Veel gemeenten zijn verbonden aan regionaal SROI-beleid. Neem contact op met het Werkgeverservicepunt voor meer informatie over dit beleid.
- Wil je meer weten over hoe je maatschappelijke meerwaarde kan bereiken met je aanbestedingen? Neem dan contact met ons op.
Social Return 2.0 in de praktijk:
- Vluchtelingen worden opgeleid tot tolk
- Social Impact Market: Opdrachtnemers kopen producten en diensten bij sociale ondernemers.
- Bouwbedrijven zetten leerlingen en zij-instromers in voor bouw- en renovatiewerkzaamheden
- Zuidoost Brabant kiest voor de PSO-ladder
